Prošle, 2023. godine u oktobru stupila je na snagu Uredba o načinu i postupku upravljanja otpadom od građenja i rušenja.
U petak 18.10.2024. stupa na snagu Pravilnik o uređivanju, upravljanju, odlaganju i deponovanju građevinskog otpada u toku izvođenja radova.
Rok usklađivanja poslovanja sa ovim pravilnikom za fizička i pravna lica je 6 meseci od dana njegovog stupanja na snagu. Investitori imaju obavezu da dokažu da je građevinski otpad predat ovlašćenom operateru.
Upravljanje građevinskim otpadom vrši se u skladu sa podzakonskim propisom kojim se uređuje upravljanje otpadom od građenja i rušenja i ovim pravilnikom. Plan upravljanja otpadom od građenja i rušenja sačinjava vlasnik građevinskog otpada, odnosno lice na koje je vlasnik ugovorom preneo vlasništvo nad građevinskim otpadom, Plan se sačinjava u toku izvođenja radova izgradnje, rušenja ili uklanjanja objekta kada se radovi izvode na objektima kategorije B, V i G.
Izvođaču radova dostavlja se Plan upravljanja otpadom od građenja i rušenja sa rešenjem o saglasnosti nadležnog organa. U periodu od prijave radova do izdavanja rešenja o upotrebnoj dozvoli, izvođač na gradilištu čuva Plan upravljanja otpadom od građenja i rušenja i u toku izvođenja radova upisuje odgovarajuće podatke iz Plana u građevinski dnevnik (sadržina i način vođenja dnevnika mora biti skladu sa odredbama podzakonskog akta kojim se sam dnevnik uređuje).
Otpad prestaje da bude otpad ako su ispunjeni tehnički zahtevi i drugi kriterijumi. Dakle, postoji opcija prestanka statusa otpada za čiju realizaciju je neophodan zahtev.
Kako je navedeno u članu 8. ovog Pravilnika ukoliko u toku izvođenja radova nastane opasan otpad, za čije postojanje se nije znalo u vreme sačinjavanja Plana upravljanja otpadom od građenja i rušenja, izvođač obustavlja radove i obaveštava investitora, građevinskog inspektora i inspektora za poslove zaštite životne sredine.
Ponovna upotreba opasnog građevinskog otpada kao građevinskog materijala, nakon dekontaminacije uređuje se propisima o upravljanju otpadom i stavljanju određenih proizvoda na tržište. Ukoliko se ovakav građevinski materijal koristi za izgradnju objekata, to se navodi u tehničkoj dokumentaciji koja se prilaže uz zahtev za izdavanje odgovarajućeg upravnog akta pred nadležnim organom.
Uz zahtev za izdavanje rešenja o građevinskoj dozvoli, posebnoj dozvoli za izvođenje pripremnih radova, privremenoj dozvoli, rešenja o odobrenju za izvođenje radova, kao i rešenja o rušenju, uklanjanju objekta, odnosno dela objekta, prilaže se i rešenje o saglasnosti na plan upravljanja otpadom od građenja i rušenja, pribavljeno u skladu sa Uredbom koje je donelo Ministarstvo zaštite životne sredine.
Dostavljanje dokumenta o kretanju otpada radi pribavljanja upotrebne dozvole iz člana 158. stav 5. Zakona o planiranju i izgradnji, odnosi se samo na investitore kojima je izdato rešenje o građevinskoj dozvoli posle 4. avgusta 2023. godine.
Ukoliko u okruženju od 50km u odnosu na lokaciju izgradnje objekta ne postoji licencirani operater postrojenja za tretman, odnosno skladištenje otpada, investitor nema obavezu da uz zahtev za izdavanje upotrebne dozvole priloži dokument o kretanju otpada. U tom slučaju investitor, uz zahtev za izdavanje rešenja o upotrebnoj dozvoli, dostavlja izjavu da u okruženju od 50km u odnosu na lokaciju izgradnje objekta ne postoji licencirani operater postrojenja za tretman, odnosno skladištenje otpada, koju nadležni organ u postupku izdavanja upotrebne dozvole proverava.
Možemo zaključiti da ovaj pravilnik detaljno propisuje obaveze investitora i drugih učesnika u postupku izgradnje ili rušenja objekta, što naravno ima značaj za životnu sredinu u pogledu upravljanja otpadom koji nastaje na aktivnostima prilikom izgradnje ili rušenja objekata.